Er zijn veel misverstanden over documentatie in agile. Rini van Solingen en ik hebben er daarom een artikel over gepubliceerd in AG Connect. De titel luidt ‘De schone schijn van documentatie (in agile) – Over de zin en onzin van documenteren wordt zelden nagedacht’.
Hieronder lees je een samenvatting van het artikel.
In dezelfde serie in AG Connect is ook ons artikel Verborgen gevaren van agile verschenen.
Rini van Solingen is CTO bij Prowareness en deeltijdhoogleraar global software engineering aan de TU Delft. Hij is auteur van de bestseller De Kracht van Scrum en vele andere boeken waaronder Agile werken in 60 minuten, Scrum voor managers, Agile en Het agile werkvormen boek.
Documentatie in agile
Het artikel begint als volgt:
“Documentatie lijkt het ondergeschoven kindje bij agile werken. Onterecht, zeggen Nicole de Swart en Rini van Solingen. De rol van documentatie verandert, maar zij is niet overbodig. Vijf misverstanden over documentatie in agile.”
In agile staat het kort-cyclisch leveren van werkende en geteste software centraal. Documentatie lijkt dan al snel het kind van de rekening te worden. Voor je het weet start de volgende sprint en is er geen tijd om te documenteren wat er in de vorige is opgeleverd.
Agile is focussen op het leveren van zoveel mogelijk waarde, iedere sprint opnieuw. Ook ten aanzien van documentatie wordt daarom een kritische houding verwacht.
Dus niet als vanzelfsprekend alles documenteren, maar je bewust afvragen waarvoor die documentatie nodig is. En zo ja, misschien zijn er betere alternatieven.
Toegevoegde waarde van documentatie in agile
De toegevoegde waarde van documentatie zit hem in het overbruggen van tijd (dingen onthouden) en/of het overdragen van informatie aan mensen die niet aanwezig waren bij de mondelinge afstemming. Bijvoorbeeld aan ontwikkelaars die niet aan de refinement willen deelnemen.
Het gaat dus eigenlijk om kennisborging. Vaak wordt vergeten dat documentatie niet de enige manier is om kennis te borgen. Men gaat er impliciet vanuit dat als iets niet gedocumenteerd is, dat dat dan tevens betekent dat die kennis verloren gaat. Maar dat is een misverstand.
De gedachte dat wanneer iets ‘op papier’ staat, gelijk zou staan aan ‘in de hoofden van mensen zitten’, was altijd al schone schijn.
Vijf misverstanden
In het artikel lichten we 5 misverstanden over documentatie in agile toe, te weten:
- Agile zou alleen maar gaan over snel programmeren en niets documenteren
- Kennis zou verdampen als het niet is gedocumenteerd
- Informatie zou het beste via tekstuele rapporten overgedragen kunnen worden
- Kwaliteit van documentatie zou van essentieel belang zijn
- Agile en documentatie zouden op gespannen voet staan
Download hier het volledige artikel in pdf.
Nicole de Swart
Eventjes over het verdampen van kennis (punt 2 van de soort checklist).
Nuttig zou zijn om eens wat statistieken te zien. Het aantal voorwaarden is niet min.
1. stabiliteit van het team. Het aanvullen met externe krachten is hieraan bijna tegengesteld. Is het verwachten dat elke organisatie alle nodige disciplines in huis heeft (zowel software productie, interactieontwerp, security, beschikbaarheid, uitbreidbaarheid…) niet een brug te ver? Of zijn bepaalde disciplines niet nodig of nuttig?
2.werken met externe krachten is eigenlijk een indicatie dat echt agile werken niet kan (als deze mensen ook terug vertrekken, nemen ze hun kennis mee?)
3. alle wijzigingen worden door het team zelf doorgevoerd. Dit vereist dat eventueel andere projecten waaraan ze bezig zijn tijdelijk on hold te zetten, het wordt lastig om mensen van het ene project naar het andere te laten gaan als het eerste af is. Op het moment dat ze aan een ander project beginnen, verschuift hun aandacht en begint informatie te verdampen.
4. als wijzigingen pas geruime tijd na de eerste productie beginnen te komen, wat doe je dan met het team? Waarschijnlijk aan iets anders laten werken. Dan begint de verdamping.
5.Softwarehuizen die nu software maken voor steeds wisselende opdrachtgevers, kunnen deze continuiteit niet bieden of hebben.
Tot daar enkele bedenkingen. Ik ben niet tegen agile, laat dat duidelijk zijn. Maar is de praktijk niet veel weerbarstiger, minder mooi dan de theorie?
Dank voor je reactie Rik. Ja, de praktijk is inderdaad weerbarstiger. Of beter gezegd de meeste organisaties voldoen niet aan de randvoorwaarden die agile stelt. Dat is uiteraard prima en hun eigen keuze.
Ik hoop altijd dat het een bewuste keuze is en dat ze zich realiseren dat er bijvoorbeeld meer gedocumenteerd moet worden dan in organisaties die puur agile werken. Agile stelt die randvoorwaarden immers niet voor niets.